متن زیر در صفحه گوگل پلاس وزارت امور خارجه آمریکا (اینجا) تحت عنوان خلاصه تفاهمات فنی مربوط به اجرای برنامه اقدام مشترک در مورد برنامه اتمی جمهوری اسلامی ایران منتشر شده است که البته بنده امیدوارم صحیح نباشد اما چه کنم که اخیرا هرچه آنها در مورد توافقات می گویند صحیح از آب در می آید و هر چه مقامات امور خارجه خودمان می گویند نیمه کاره. امیدوارم به زودی شاهد واکنشی از سوی مقامات امور خارجه کشورمان در خصوص این متن باشیم. اگر در یک کلام بخواهم توصیف کنم این متن را باید عرض کنم مصداق مبادله دُر در برابر آبنبات است.
خلاصه تفاهمات فنی مربوط به اجرای برنامه اقدام مشترک در مورد برنامه اتمی جمهوری اسلامی ایران
گروه 1+5 (ایالات متحده، انگلستان، آلمان، فرانسه، روسیه و چین در هماهنگی با نماینده عالی اتحادیه اروپا کاترین اشتون) و ایران در 12 ژانویه 2014 به تفاهمی فنی در مورد برنامه مشترک اقدام دست یافتند، که از 20 ژانویه 2014 به اجرا درخواهد آمد.
برنامه اقدام مشترک نشان آن است که جمهوری اسلامی ایران اولین بار در ده سال گذشته ، با اقدامات خاصی موافقت کرده است که پیشرفت برنامه اتمی اش را متوقف کرده و جنبه های کلیدی آن برنامه را به عقب باز می گرداند، و شامل دسترسی بی سابقه برای بازرسان بین المللی است. این تفاهمات فنی چگونگی اجرا و راستی آزمایی مفاد برنامه مشترک اقدام و زمان اجرای مفاد این برنامه را ارائه می دهد. تفاهمات فنی، مشخصاً، اقداماتی را تعیین می کند که ایران انجام خواهد داد تا به تعهدش درعدم تامین سوخت رآکتور اراک یا نصب اجزای باقی مانده در رآکتورعمل نماید و تایید و تصدیق آژانس بین المللی انرژی اتمی نسبت به این امر که ایران به طور کامل این تعهدات را به جای می آورد را تسهیل می کند. منظور ازین اقدامات محدود کردن ظرفیت غنی سازی ایران در تاسیسات نطنز و فردو وهمچنین اجرای محدودیتهای حاکم بربرنامه های تحقیق و توسعه (R&D) تحت حفاظت ایران می باشد. تفاهمات همچنین اقدامات متقابلی که گروه 1+5 و اتحادیه اروپا انجام خواهند داد را روشن می کند.
از هم اکنون تا 20 ژانویه ایران، آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایالات متحده و شرکای جهانی ما گامهای باقی مانده مورد نیاز را برای اجرای برنامه اقدام مشترک در آن تاریخ، بر خواهند داشت.
آنچه ایران به انجام آن تعهد کرده است
در روز20 ژانویه ، آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد وضعیت کنونی برنامه اتمی ایران و خصوصا برنامه غنی سازی اورانیومش و رآکتور اراک گزارش خواهد داد. آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنین در مورد گامهای متعدد خاصی که ایران متعهد شده است تا روز اول اجرا یا در آن روز بردارد گزارش خواهد داد. این اقدامات شامل موارد زیر می شوند:
- توقف تولید اورانیوم تقریباَ 20 درصد غنی شده و غیرفعال کردن تنظیمات ساختار آبشار سانتریفیوژهایی که ایران برای تولید آن(اورانیوم تقریبا 20 درصد غنی شده) استفاده می کند.
- آغاز به رقیق کردن نیمی از ذخیره اورانیوم تقریبا 20 درصد غنی شده ای که به شکل هگزافلوراید است و ادامه تبدیل مابقی به شکل اکسید که برای غنی سازی بیشتر مناسب نباشد.
بعلاوه، درطول مدت برنامه اقدام مشترک، آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید می کند که ایران:
- در حدود نیمی از سانتریفیوژهای نصب شده در نطنز و سه چهارم سانتریفیوژهای نصب شده درتاسیسات فردو - ازجمله سانتریفیوژهای نسل جدید- به غنی سازی اورانیوم نمی پردازد.
- تولید سانتریفیوژهای جدید را محدود به تولید برای جایگزینی دستگاههای معیوب می کند تا نتواند از این فرصت شش ماهه برای انباشتن سانتریفیوژهایش استفاده کند.
- تاسیسات غنی سازی جدیدی نمی سازد.
- از برنامه های تحقیق و توسعه ای غنی سازی کنونی اش به گونه ای که در گزارش 14 نوامبر 2013 آژانس بین المللی انرژی اتمی توصیف شده فراتر نمی رود.
- رآکتور اراک را سوخت رسانی یا راه اندازی نمی کند.
- تولید و آزمایشهای جدید برای سوخت رآکتور هسته ای اراک را متوقف می کند.
- هیچ بخش جدیدی در رآکتور هسته ای اراک نصب نمی کند.
- سوخت یا آب سنگین به رآکتور هسته ای اراک منتقل نمی کند.
- تاسیساتی که قادر به بازفرآوری باشند را تولید نمی کند. بدون قابلیت بازفرآوری ایران نمی تواند از سوخت خرج شده، پلتونیوم جدا کند.
ایران همچنین به جدول زمانی برای انجام اقداماتی خاص در طول این مدت شش ماه متعهد شده است. این اقدامات شامل موارد زیر می شود:
- تکمیل رقیق سازی نیمی از ذخیره اورانیوم هگزافلوراید نزدیک بیست درصدی اش در مدت سه ماه و تکمیل تبدیل باقیمانده این مواد به اکسید در شش ماه.
- محدود کردن حجم مجاز ذخیره اورانیوم پنج درصد غنی شده ایران در پایان مدت شش ماه.
مکانیزم های راستی آزمایی
به منظورکسب اطمینان ازپایبندی ایران به تعهداتش، آژانس بین المللی انرژی اتمی هماهنگ با نقش بازرسی اش در ایران، منحصراً مسول تصدیق و تایید کلیه اقدامات هسته ای می باشد. بعلاوه، گروه 1+5 و ایران کمیسیون مشترکی جهت همکاری با آژانس انرژی اتمی برای نظارت بر اجرای برنامه اقدام مشترک تشکیل می دهند. کمیسون مشترک همچنین با آژانس بین المللی اتمی همکاری می کند تا حل و فصل نگرانی های گذشته و کنونی موجود نسبت به برنامه هسته ای ایران را تسهیل بخشد.
کمیسیون مشترک که متشکل از کارشناسانی از کشورهای 1+5و ایران است،ماهانه حداقل یک بار گردهم آمده تا نحوه اجرای برنامه اقدام مشترک را مرور و هر موضوع جدیدی که مطرح شود را بررسی کنند. تمامی تصمیماتی که براساس این نشست ها، لازم به اتخاذ باشند به مدیران سیاسی اتحادیه اروپا، گروه 1+5 و ایران ارجاع می شوند.
شفافیت و نظارت
ایران در برنامه اقدام مشترک متعهد شده است تا شفافیتی مضاعف و بی سابقه را در خصوص برنامه اتمی اش ارائه دهد. این، شامل بازدیدهای مکرر و غیر منتظره بازرسان و ارائه اطلاعات بیشتر و داده های مورد نظر به آژانس بین المللی انرژی اتمی می باشد.
تاسیسات غنی سازی نطنز و فردو مطابق آنچه در برنامه اقدام مشترک تبیین شده است از هم اکنون در فهرست مکانهای قابل بازدید روزانه بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار میگیرند(برخلاف بازدیدهای هرچند هفته ای.) سازمان انرژی اتمی و ایران مشغول اصلاح روشهایی هستند که به بازرسان آژانس اجازه دهد تا اطلاعات ثبت شده را درقالبی روزانه بررسی نمایند تا از زمان کشف هرگونه عدم تطابق فعالیتهای هسته ای ایران با تعهداتش بکاهند. علاوه برآنچه ذکر شد، این تاسیسات همچنان مشمول انواع بازرسی های حضوری از جمله بازرسی های هماهنگ شده و سرزده خواهند بود.
رآکتور اراک و تاسیسات وابسته نیز مشمول بازرسی های حداقل ماهیانه بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهند بود. این رقم در مقایسه با بازرسی های پیشین که به بازرسان آژانس اجازه بازدید تقریبا هر سه ماه یکبار یا بیشتر را می داد، رشد فزاینده ای را نشان می دهد.
ایران همچنین برای نخستین بار توافق کرده است تا نسبت به ارائه موارد زیر اقدام کند:
- اطلاعات درباره طراحی رآکتور اراک که مدتهای مدیدی است درخواست شده است؛
- آماری که تایید نماید تولید سانتریفیوژها تنها مختص به جایگزینی ماشینهای معیوب است؛ و
- اطلاعاتی که دسترسی منضبط به کارگاههای تولید سانتریفیوژ ، کارگاههای تولید روتر سانتریفیوژها و تاسیسات نگهداری و معادن و کارخانه های آسیاب اورانیوم را قادر سازد.
این نظارتهای پیشرفته به آژانس انرژی اتمی این امکان را می دهد که بطور ماهیانه گزارشهایی را در خصوص وضعیت ایران در عمل به تعهداتش در اختیار کمیسیون مشترک بگذارد و جامعه جهانی را قادر سازد تا از تغییر مسیر یا انحراف ایران به سمت برنامه ای مخفی سریعتر آگاه شود.
آنچه گروه 1+5 و اتحادیه اروپا به انجام آن متعهد شده اند
به عنوان بخشی از گام نخست، گروه 1+5 و اتحادیه اروپا تسهیلاتی محدود، موقت و هدفمند را برای ایران فراهم خواهند کرد. مبلغ کل این تسهیلات مابین شش و هفت میلیارد دلار است - بخش اندکی از مبلغ صد میلیون دلار از موجودی مبادلات ارزی ایران همچنان مسدود یا محدود خواهد ماند. برخی از تسهیلات از روز نخست فراهم خواهند شد، بیشتر این مبلغ به طور اقساط در طول شش ماه پرداخت خواهند شد. این تسهیلات به گونه ای تنظیم شده است که مقدار زیادی از نظام تحریم ها، از جمله تحریم های اعمال شده بر روی بخش های نفت، بانک و ساختار تحریم های مالی بر جای خود باقی خواهند ماند - و تحریم ها همچنان در طول شش ماه به شدت اجرا خواهند شد.
زمانی که آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کند که ایران تعهداتش را اجرا می کند، گروه 1+5 و اتحادیه اروپا متعهد شده اند که موارد زیر را در روز نخست اجرا انجام دهند:
- تعلیق اجرای تحریم ها بر روی صادرات محصولات پتروشیمی ایران و واردات بخش خودرو سازی
- تعلیق تحریم های اعمال شده بر صادرات و واردات طلا و سایر فلزات گرانبها، با محدودیت های عمده ای که مانع دسترسی ایران به دارایی های مسدود شده که برای خرید این کالاها شود.
- صدور سریع جواز برای قطعات یدکی و خدمات از جمله بازرسی ایمنی برای پروازهای مسافربری ایران
- توقف تلاش ها برای کاهش بیشتر خرید نفت خام از ایران توسط چین، هند، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه و تایوان؛ شش اقتصادی که هنوز از ایران نفت می خرند.
- تسهیل روند تاسیس یک شبکه مالی به منظور حمایت از تجارت انساندوستانه که در حال حاظر با ایران مجاز می باشد و تسهیل پرداختها برای تعهدات سازمان ملل و شهریه دانشجویان خارج از کشور.
- تغییرحدودِ رویه های داخلی اتحادیه اروپا برای صدور مجوز معاملات مالی.
گروه1+5 و اتحادیه اروپا همچنین متعهد شده اند که با انجام برخی اقدامات خاص دسترسی ایران به 2/4 میلیارد دلار از دارایی های مسدود شده اش را طبق برنامه ای معین در فواصل مرتب در طول شش ماه تسهیل سازند . دسترسی به مقدار محدودی از این دارایی ها به پیشرفت ایران در انجام رقیق سازی اورانیوم غنی شده بیست درصدی ارتباط خواهد داشت. آخرین قسط از این مبلغ 2/4 میلیارد دلاری در روز آخر مدت شش ماهه در دسترس ایران قرار خواهد گرفت.
اقساط طبق برنامه زیر پرداخت خواهند شد و مشروط به تایید آژانس بین المللی مبنی بر اجرا و تکمیل تعهدات ایران خواهند بود.
1 فوریه - 550 میلیون دلار (قسط شماره 1)
1 مارس - 450 میلیون دلار (مشروط به اینکه آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کند که ایران رقیق کردن نیمی از ذخیره اورانیوم تقریبا 20 درصد غنی شده خود که متعهد به رقیق سازی آن بوده است را تکمیل کرده است.)
7 مارس - 550 میلیون دلار (قسط شماره 2)
10 آوریل - 550 میلیون دلار (قسط شماره 3)
15 آوریل - 450 میلیون دلار (مشروط به اینکه آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کند که ایران رقیق سازی تمام ذخیره اورانیوم تقریبا 20 درصد غنی شده خود که متعهد به رقیق سازی آن بوده است را تکمیل کرده است.)
14 مه - 550 میلیون دلار (قسط شماره 4)
17 ژوئن - 550 میلیون دلار (قسط شماره 5)
20 ژوئیه - 550 میلیون دلار (قسط شماره 6 در روز صد و هشتادم)(مشروط به اینکه آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کند که ایران کلیه تعهداتش را انجام داده است.)
راه حلی جامع
با این برنامه اجرایی، ما به پیشرفتی قطعی دست یافته ایم. اکنون بر روی مساله حیاتی اتخاذِ توافقی جامع که به نگرانی های ما در خصوص برنامه هسته ای ایران خاتمه دهد، تمرکز خواهیم کرد. به فاصله کوتاهی بعد از اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک در تاریخ 20 ژانویه، ایالات متحده و گروه 1+5 راهبردشان را برای راه حلی جامع تعیین خواهند نمود. گفتگوها با ایران از این راهبرد تبعیت خواهند کرد.
درخصوص راه حلی جامع، توافق تنها زمانی نهایی می شود که همه چیز مورد توافق قرارگرفته شده باشد. ما هیچ ابهامی در مورد اینکه رسیدن به این هدف چقدر دشوار خواهد بود نداریم اما برای حفظ امنیت ملی مان و صلح و امنیت جهان زمان آن رسیده است که فرصتی به دیپلماسی بدهیم تا به موفقیت نایل شود.?